काठमाडौँ । स्वास्थ्य सचेतना बढ्दै गएको वर्तमान समयमा पोषक तत्वसम्पन्न फलफूलको सेवन दैनिक जीवनशैलीको महत्वपूर्ण अंग बनेको छ। स्वास्थ्य तथा पोषण विज्ञहरूका अनुसार बजारमा उपलब्ध स्थानीय फलफूलसँगै ड्रैगन फ्रुट, घिउफल (एभोकाडो) जस्ता विदेशी फलहरूको प्रयोग पनि तीव्र रूपमा बढ्दो छ। यी फलफूलले शरीरलाई आवश्यक भिटामिन, मिनरल तथा एन्टिअक्सिडेन्ट प्रदान गर्ने वैज्ञानिक प्रमाणहरू समेत निरन्तर सार्वजनिक भइरहेका छन्।
ड्रैगन फ्रुटमा फाइबर, भिटामिन–सी र एन्टिअक्सिडेन्ट प्रशस्त: पोषणविद्हरूका अनुसार ड्रैगन फ्रुटमा रहेको उच्च फाइबरले पाचन प्रणालीलाई सुदृढ बनाउने र पेटसम्बन्धी समस्या घटाउने भूमिका खेल्छ। साथै भिटामिन–सी तथा एन्टिअक्सिडेन्टको उच्च मात्रा भएको यो फलले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनुका साथै छालाको स्वास्थ्य सुधारमा पनि प्रभावकारी मानिन्छ। यसमा पाइने प्राकृतिक मिनरल मैग्नेसियम ले शरीरमा ऊर्जा सन्तुलन कायम राख्न मद्दत गर्ने विभिन्न अध्ययनले देखाएका छन्।
घिउफल (एभोकाडो)मा गुड–फ्याट र पोटासियम उच्च मात्रामाः घिउफललाई स्वास्थ्य विज्ञहरूले सुपरफुड को सूचीमा राख्दै आएका छन्। यसमा पाइने मोनो–अनसाचुरेटेड फ्याट अर्थात् ‘गुड–फ्याटले मुटुको स्वास्थ्य जोगाउन सहयोग गर्छ। पोषण विज्ञका अनुसार घिउफलमा पोटासियमको मात्रा केरा भन्दा पनि धेरै हुने भएकाले उच्च रक्तचाप नियन्त्रणमा यसले योगदान पुर्याउन सक्छ। भिटामिन–ई, के, र फोलेटका स्रोतका रूपमा घिउफलले मस्तिष्कको कार्यक्षमता र छालाको कोशिका पुनःनिर्माणमा समेत सहयोग गर्ने अनुसन्धानहरूले पुष्टि गरेका छन्।
जीवनशैलीजन्य रोग बढ्दै जाँदा फलफूल प्रयोग अनिवार्यः मुटुरोग, मधुमेह, मोटोपना र उच्च रक्तचापजस्ता जीवनशैलीजन्य रोगहरू बढ्दै गएको वर्तमान अवस्थामा चिकित्सकहरूले दैनिक खानामा फलफूल अनिवार्य रूपमा समावेश गर्न सुझाव दिएका छन्। फलफूलले शरीरलाई प्राकृतिक पोषण प्रदान गर्छ, एन्टिअक्सिडेन्टमार्फत रोगको जोखिम घटाउँछ र औषधिको आवश्यकतासमेत कम पार्छ, एक वरिष्ठ पोषण विशेषज्ञले बताए।
स्थानीय र मौसमी फलफूललाई प्राथमिकता दिन विशेषज्ञहरूको अनुरोध: बजारमा विदेशी फलफूलको लोकप्रियता बढ्दै गए पनि स्वास्थ्य तथा अर्थतन्त्र दुवै दृष्टिकोणले स्थानीय र मौसमी फलफूललाई प्राथमिकता दिनु उपयुक्त मानिन्छ। स्थानीय फलफूलमा दूरी छोटो भएकाले ताजापन कायम रहन्छ भने मूल्य पनि आम उपभोक्ताका लागि सहज हुने विज्ञहरूको तर्क छ।
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार नियमित व्यायाम, पर्याप्त पानी र सन्तुलित आहारसँगै दैनिक कम्तीमा एक वा दुई प्रकारका फलफूलको सेवन गर्न सके शरीरलाई आवश्यक पोषण पुग्ने र विभिन्न रोगबाट बच्न सहयोग पुग्ने उल्लेख गरिएको छ।
