काठमाडौं– धेरै मानिसमा खाना खाएपछि वा दैनिक दुईपटक दाँत माझ्ने बानी हुन्छ। तर केही मानिस भने दिनको दुईपटक त होइन् केही दिनसम्म पनि दाँत माझ्दैनन्।
यसरी नियमित दाँँत नमाझ्दा यसले दाँतसहित समग्र शरीरको स्वास्थ्यमा असर पार्ने गर्दछ। तर्सथ दाँत, गिजा र मुखका टिस्युको स्याहार गर्नु हाम्रो समग्र स्वास्थ्य ठीक राख्नका लागि धेरै महत्वपूर्ण मानिन्छ। दाँतको नियमित सफाइ गर्नाले हाम्रो स्वास्थ्यमा धेरै जोखिमहरुबाट जोगाउने गर्दछ। यदि नियमित दाँत सफा भएन भने यसले निम्न समस्याहरु देखापर्ने हुन्छ। गिजाको समस्या हुनसक्छ– दाँतको सफाइमा ध्यान नदिए यसले गिजामा इन्फेक्सन गर्ने र गम्भीर रोग पनि लाग्न सक्छ। गिजामा इन्फेक्सन भएमा शल्यक्रिया नै गर्नुपर्ने स्थितिसमेत हुन्छ।
दाँत बिग्रने तथा किरा लाग्ने– नियमित दाँत सफा नगर्दा हाम्रो दाँतमा किरा लाग्ने र दाँत बिग्रने हुन्छ। दाँतमा ब्याक्टेरियाले उत्पादन गर्ने इन्जाइमले दाँतका हाड खियाउनुका साथै दाँतमा प्वाल पार्ने र जरासम्म जोड्ने हाड नष्टसमेत हुन्छ। मधुमेहको खतरा– नियमित दाँत नमाझ्ने मानिसमा मधुमेहजस्तो गम्भीर र दीर्घकालीन रोगसमेत लाग्न सक्छ। गिजासम्बन्धी रोगबाट ग्रस्त व्यक्तिलाई मधुमेहको सम्भावना उच्च हुन्छ।
मुटुसम्बन्धी रोग हुनसक्छ– मुख र दाँतको नियमित सफाइ नगर्ने मानिसमा मुटुसम्बन्धी रोगसमेत लाग्न सक्छ। दाँत सफा नगर्दा मुखमा उत्पन्न हुने ब्याक्टेरिया शरीरको रक्त प्रवाहमा मिसिन्छ र पाचन प्रणालीलगायत विभिन्न प्रणालीमा असर पार्न थाल्छ। परिणाम स्वरुप मुटुरोग, मस्तिष्क घात लगायतका रोगको खतरा हुन्छ। व्यक्तित्वमा हानी– दाँत सफा नगर्ने मानिसको दाँतमा अड्किएका खानेकुरा कुहिएपछि मुख गन्हाउने हुन्छ। मुखमा उत्पन्न हुने ब्याक्टेरिया र कुहिएका खानेकुराको कारण यो क्यालकुलससमेत बन्दछ। जसले मानिसको व्यक्तित्वमा समेत हानी पुर्याउने गर्दछ।
गिजा सुन्निने र रगत आउने– दाँत सफा नगर्दा गिजा दुख्ने, सुन्निने र रगत आउनेजस्ता समस्याहरु हुने गर्दछन्। यदि गिजा सम्बन्धी समस्या जिन्जिभाइटिस सुरु भयो भने यसले निकै दुःख दिन्छ। इनामेल खिइने– हाम्रो दाँतको बाहिरीभागमा रहने इनामेलले दाँत जोगाउन महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। दाँत सफा नगर्दा दाँतमा अड्किने खानाका टुक्रा कुहिएर फोहोर जम्मा हुन्छ र ब्याक्टेरिया उत्पन्न हुन्छ। जसले इनामेल खियाउने गर्दछ। इनामेल खिइएमा दाँत बिग्रदै जान्छ र उपचार गर्न कठिन हुन्छ। दाँत फोहोर हुने– नियमित दाँत सफा नगर्दा खाना तथा पेयका कणले सेता दाँत पहेलो बनाउने गर्दछ। साथै गुटखा खाने मानिसको दाँतको फेदमा कस जम्मा हुन गई यसले पूरै दाँत बिगार्ने गर्दछ। अझ खैनी, धुम्पान तथा सूर्तिमा हुने निकोटिनले दाँतको आयुसमेत घटाउँछ।
