काठमाडौ - वैशाख–जेठमा फुल्ने हर्रो, बर्रो पतझर बिरुवामध्येमा पर्छन्। हर्रो–बर्रो आयुर्वे्दिक औषधिका लागि प्रयोग हुने फल हुन्, यी दुई फरक वनस्पति हुन्।
हर्रो नेपालको मध्य तथा पश्चिमी क्षेत्रमा करिब एक सय ५० देखि ११ सय मिटरको उचाइमा पाइन्छ। त्यस्तै, बर्रो ११ सय मिटर उचाइमा रहेको तराई तथा भित्री मधेसका जंगलमा पाइने गर्छ।
हर्रो– हर्रो कमलपित्तका रोगीका लागि फाइदाजनक मानिन्छ। करेलाको रसमा हर्रोको धुलो हालेर नियमित खाँदा जन्डिस निको हुन्छ। कागतीको रसमा हर्रो मिसाएर छालामा लगाउँदा दाद निको हुन्छ।
हर्रोको सानो टुक्रा मुखमा चपाएर राख्दा त्यहाँभित्र आउने घाउ, खटिरा आदि निको हुन्छ। यो खाएमा भोक नलाग्ने समस्याबाट समेत राहत मिल्छ।
नियमित हर्रो खाएमा पेट सफा हुने, एसिडिटी बढ्ने, पेटमा ग्यास भरिने र कब्जियत हुने समस्याबाट बचाउँछ। हर्रोको चूर्ण कालो नुनसँग मिलाएर खाँदा कफ निको हुन्छ। त्यस्तै, हर्रोले अनावश्यक बान्ता आउनबाट पनि रोक्छ।
बर्रो– बर्रो कब्जियतका लागि एकदमै उपयोगी हुन्छ, दाँत वा गिजासम्बन्धी रोगको औषधि बर्रोको फलबाट बनाइन्छ।बर्रोको बियाँबाट निकालिएको तेल छालाको रोगका लागि उपयोगी हुन्छ, बर्रोको फल दम र खोकीका बिरामीका लागि लाभदायी हुन्छ।
बर्रोले मूत्रजलनलगायत मूत्रसम्बन्धी विकार हटाउन मद्दत गर्छ, चिसो पानीमा बर्रोको चूर्ण भिजाइएको पानीले बिहान उठेर आँखा धोएमा आँखाको ज्योति बढछ।
त्यस्तै, आँखाको रातोपन, आँखा सुन्निएको र आँखा पोल्ने समस्या पनि ठीक हुन्छ। बर्रोको तेलले कपाललाई फाइदा र्पुयाउँछ। त्यसैगरी, कानसम्बन्धी समस्याका लागि पनि यो उपयोगी छ।
