काठमाडौं– स्क्रब टाइफस वा बुस टाइफस रोग (ओरेन्सिया सुसुगमुसी) नामक परजीवीको संक्रमणले लाग्ने रोग हो। एक प्रकारको माइट (किर्ना वा जुम्रा जस्तो सुक्ष्म कीरा)ले सार्ने गर्दछ। यो रोग मानिसबाट सर्दैन।
यसको लक्ष्यणहरुः
स्क्रब टाइफस संक्रमण भएपछि शरीरमा रातो बिबिरा देखिन्छ,कतिपयमा नदेखिन पनि सक्छ। यो जीवाणु शरीरमा प्रवेश गरेको ५ देखि ६ दिनपछि व्यक्तिलाई ज्वरो आउने, शरीर दुख्ने, रातो बिबिरा देखिने, ग्रन्थीहरू सुन्निने लक्षणहरू देखिन्छन्।
यसको कारणहरुः
टाइफस एक व्यक्तिबाट अर्को चिसो वा फ्लू जस्तो व्यक्तिमा सार्दैन। तीन प्रकारका टाइफसका प्रकारहरू छन् र प्रकारको ब्याक्टेरियमको कारणले हुन्छ र विभिन्न प्रकारका आर्थ्रोपडद्वारा हुन्छ।
यसको उपचारहरुः
टाइफसको लागि सबैभन्दा प्रभावकारी उपचार एन्टिबायोटिक डोक्सीसाइक्लिन हो। डोक्सीसाइक्लिनको एक डोज महामारी टाइफसको बिरूद्ध प्रभावकारी भएको छ। उत्तम नतीजाहरूको लागि तपाईले आफ्नो लक्षणहरू सुरु भए पछि चाँडो नै लिनु पर्छ। यदि तपाईं डक्सीसाइक्लिनबाट एलर्जी हुनुहुन्छ वा यदि यसले काम गर्दैन भने, डाक्टरहरूले अर्को एन्टिबायोटिकहरू छनौट गर्न सक्छन् जस्तै सिप्रोफ्लोक्सासिन (सिप्रो)।
यसकाे रोकथामः
कुनै खोप छैन जसले तपाईंलाई टाइफसबाट बचाउन सक्छ। तर आधारभूत सरसफाइले मद्दत गर्दछ। यसले धेरै साधारण चीजहरू समावेश गर्दछ जस्तै हप्तामा कम्तिमा एक पटक नुहाउने र नियमित आधारमा तपाईंको लुगा परिवर्तन गर्ने।