काठमाडौँ । इण्डोनेशियाको सुमात्रा टापुमा आएको बाढी र पहिरोमा मृत्यु हुनेहरूको संख्या dramatical रूपमा बढ्दै ४१७ पुगेको अधिकारीहरूले बताएका छन्। आईतबारकै दिन मृतक संख्या ३०० नाघेको थियो। उद्धार र राहतका प्रयास तीव्र भए पनि प्रमुख सडक अवरुद्ध छन् भने इन्टरनेट र बिजुली पूर्ण रूपमा पुनःस्थापना भएको छैन।
मनसुनसँगै उग्र बनेका उष्णकटिबन्धीय तूफानले दक्षिण–पूर्वी एशियामा पछिल्ला वर्षकै worst बाढी ल्याएको छ। इण्डोनेशियाका साथै मलेसिया र थाइल्यान्डमा पनि सयौँको मृत्यु र बेपत्ता भएको जनाइएको छ। थाइल्यान्डमा आधिकारिक मृतक संख्या अहिले १७० पुगेको छ भने मलेसियाको उत्तरी पेरलिस राज्यमा २ जनाको मृत्यु पुष्टि भएको छ। यसअघि श्रीलंकामा पनि अत्यधिक वर्षाका कारण आएको बाढी–पहिरोमा झण्डै १६० जनाको ज्यान गएको छ। दुर्लभ रूपमा बनेको उष्णकटिबन्धीय तूफान साइक्लोन सेन्यार ले इण्डोनेशियामा विनाशकारी पहिरो र बाढी ल्याएको छ। सयौँ घर बगाएका छन् र हजारौँ संरचना डुबानमा परेका छन्।
पानीको बेर अत्यन्त तीव्र थियो, केही सेकेन्डमै सडक र घरभित्र पस्यो आचे प्रान्तकी अरिनी अमालियाले बताइन्। उनी हजुरआमासहित सुरक्षित स्थानतर्फ भागिन्। भोलिपल्ट फर्केर हेर्दा घर पूरै डुबेको उनले बताइन्–अब त पुरै डुबिसक्यो। पश्चिम सुमात्रामा घर डुबिएपछि मेरी उस्मान बाढीले बगाउँदै लगे र कपडाको डोरी समाउँदै ज्यान बचाएका थिए। बिरेउनका एक बासिन्दाले रोयटर्सलाई भने–“सबै वस्तु बगायो। म कपडा बचाउन चाहन्थें तर घरै भत्कियो। जोखिमपूर्ण मौसमका कारण उद्धार कार्यमा कठिनाइ बढेको छ। लाखौँ विस्थापित भए पनि सयौँ अझै फसेका छन्। सबैभन्दा बढी प्रभावित तापनुली क्षेत्रमा मानिसहरूले खाद्यान्नका लागि पसल लुट्न थालेको रिपोर्ट आएको छ।
यसैबीच जकार्तामाथि सुमात्रालाई ‘राष्ट्रिय विपद् क्षेत्र’ घोषणा गर्न दबाब बढ्दै गएको छ ताकि राहत तथा उद्धार छिटो र समन्वित रूपमा सञ्चालन होस्।थाइल्यान्डको दक्षिणी सोंग्ख्ला प्रान्तमा पानी ३ मिटरसम्म उक्लिएको छ र कम्तीमा १४५ जनाको मृत्यु भएको छ। १० प्रान्तमा फैलिएको बाढीले ३.८ मिलियनभन्दा बढी प्रभावित भएको सरकारले जनाएको छ। हाट याइ शहरले एकै दिनमा ३३५ मिमि वर्षा सामना गर्यो ३ सय वर्षयताकै सबैभन्दा धेरै। एक अस्पतालमा मृतकको संख्या बढेपछि शवगृह भरिएर शवहरू रेफ्रिजेरेटेड ट्रकमा सारिएको एएफपीले जनाएको छ। हामी सात दिन पानीमै थियौँ, कुनै निकाय सहयोगका लागि आएन,” स्थानीय बासिन्दा थानिता खियाउहोमले बताइन्। सरकारले मृतकका परिवारलाई २ मिलियन baht (६२ हजार डलर) सम्म क्षतिपूर्ति दिने घोषणा गरेको छ।मलेसियामा मृतक संख्या थोरै भए पनि क्षति व्यापक छ। पेरलिस राज्यका धेरै क्षेत्र डुबानमा परेका छन् र हजारौँ मानिस सुरक्षित स्थानमा बस्न बाध्य भएका छन्।
श्रीलंकामा ‘साइक्लोन डिट्वाह’ बाट कम्तीमा १९३ जनाको मृत्यु भएको र २०० भन्दा बढी बेपत्ता भएको बताइएको छ। एकतिहाइ देशमा बिजुली र खानेपानी सेवा ठप्प छ। सरकारले आपतकाल घोषणा गरेको छ। १५ हजार भन्दा बढी घर नष्ट भएका छन् र ७८ हजारभन्दा बढी मानिस अस्थायी शिविरमा छन्। विशेषज्ञहरूले दक्षिण–पूर्वी एशियामा आएको चरम मौसम टाइफुन कोटो (फिलिपिन्स पार गरिसकेर भियतनामतर्फ गइरहेको) र साइक्लोन सेन्यार (मलक्का जलसन्धिमा दुर्लभ रूपमा बनेको) बीचको अन्तर्क्रिया कारण हुन सक्ने बताएका छन्।
