काठमाडौँ । जाडो मौसममा शरीरलाई न्यानो राख्ने र स्वास्थ्य सुदृढ बनाउने नाममा कागती पानी पिउने चलन बढ्दो छ। बिहान खाली पेट न्यानो कागती पानी पिउनु स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुने चर्चा व्यापक छ। तर यो दाबी कत्तिको तथ्यमा आधारित छ? चिकित्सक तथा पोषण विज्ञहरूको भनाइका आधारमा कागती पानीका फाइदा र सीमाबारे बुझ्न जरुरी देखिन्छ।
कागती पानीमा के–के पोषक तत्वः कागतीमा भिटामिन सी प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ। यसका साथै सिट्रिक एसिड, पोटासियम र एन्टिअक्सिडेन्ट तत्व पनि कागतीमा रहेका हुन्छन्। जाडोमा न्यानो पानीसँग कागती मिसाएर सेवन गर्दा शरीरमा तरल पदार्थको मात्रा बढ्न मद्दत पुग्ने विज्ञहरू बताउँछन्।
जाडोमा कागती पानीका सम्भावित फाइदा :
प्रतिरक्षा प्रणालीमा सहयोगः भिटामिन सी ले शरीरको रोगसँग लड्ने क्षमता बढाउन सहयोग गर्ने वैज्ञानिक तथ्यहरू छन्। जाडो मौसममा रुघाखोकी, सामान्य ज्वरो जस्ता समस्या बढ्ने भएकाले कागती पानी उपयोगी हुन सक्छ।
पाचन प्रणाली सक्रियः न्यानो कागती पानीले पाचन प्रक्रिया सहज बनाउन मद्दत गर्न सक्छ। विशेषगरी कब्जियतको समस्या हुने व्यक्तिलाई केही राहत मिल्ने देखिन्छ।
पानी पिउने बानी बढाउनेः जाडोमा तिर्खा कम लाग्ने हुँदा धेरैले पर्याप्त पानी नपिउने समस्या हुन्छ। कागती मिसाइएको पानीले स्वादका कारण पानी सेवन बढ्न सक्ने चिकित्सकहरूको भनाइ छ।
तौल नियन्त्रणमा सहयोगी विकल्पः कागती पानीले प्रत्यक्ष रूपमा तौल घटाउँछ भन्ने प्रमाण छैन। तर चिनीजन्य वा क्यालोरीयुक्त पेयको सट्टा कागती पानी सेवन गर्दा तौल नियन्त्रणमा अप्रत्यक्ष सहयोग पुग्न सक्छ।
सावधानी पनि उत्तिकै जरुरीः स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार कागतीमा भएको एसिडले दाँतको इनामेलमा असर पार्न सक्छ। त्यसैले नियमित सेवन गर्नेले मुख कुल्ला गर्ने वा स्ट्र प्रयोग गर्ने सुझाव दिइन्छ। साथै ग्यास्ट्राइटिस, एसिडिटी वा पेटको पुरानो समस्या भएका व्यक्तिले खाली पेट कागती पानी सेवन गर्दा समस्या बढ्न सक्ने भएकाले सतर्कता अपनाउनुपर्छ।
विज्ञहरूको सुझाव
- अत्यधिक तातो नभई न्यानो पानी प्रयोग गर्ने
- आधा कागतीभन्दा बढी प्रयोग नगर्ने
- पेट संवेदनशील भए खाना खाएपछि मात्र पिउने
- कागती पानीलाई औषधि नभई सहायक पेयका रूपमा लिने
जाडो मौसममा कागती पानी सेवन गर्नु सामान्यतया सुरक्षित र लाभदायक मानिन्छ। तर यसलाई चमत्कारी स्वास्थ्य समाधानको रूपमा बुझ्नु भ्रम हुन सक्छ। सन्तुलित आहार, पर्याप्त पानी र स्वस्थ जीवनशैलीकै पूरकका रूपमा कागती पानी उपयोगी हुने विज्ञहरूको निष्कर्ष छ
