काठमाडौँ । बिहानको समय मानव स्वास्थ्यका लागि अत्यन्त महत्वपूर्ण मानिन्छ। चिकित्सक र स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार बिहान उठ्नेबित्तिकै अपनाइने केही सरल बानीले शारीरिक तथा मानसिक स्वास्थ्यमा दीर्घकालीन सकारात्मक प्रभाव पार्ने प्रमाणित तथ्यहरू सार्वजनिक भइसकेका छन्।
विशेषज्ञहरू भन्छन्, दिनको सुरुवात कस्तो हुन्छ भन्ने कुराले पाचन प्रणाली, हर्मोन सन्तुलन, मानसिक अवस्था र रोग प्रतिरोधात्मक क्षमतामा प्रत्यक्ष असर गर्छ। बिहान उठेपछि गर्नुपर्ने पाँच महत्वपूर्ण काम र तिनका स्वास्थ्य फाइदा यसप्रकार छन्।
उठ्नासाथ मनतातो पानी पिउनुः रातभर सुत्दा शरीरमा पानीको मात्रा घट्ने भएकाले बिहान उठ्नेबित्तिकै पानी पिउनु आवश्यक हुने चिकित्सकहरूको भनाइ छ। पानी पिउनाले पाचन प्रणाली सक्रिय हुने, कब्जियतको समस्या कम हुने र शरीरमा जम्मा भएका विषाक्त पदार्थ बाहिर निकाल्न सहयोग पुग्ने स्वास्थ्य अध्ययनहरूले देखाएका छन्। यसले मेटाबोलिज्म सुधार गरी तौल नियन्त्रणमा पनि सहयोग पुर्याउने विज्ञहरूको दाबी छ।
बिहानको प्राकृतिक उज्यालोमा केही समय बिताउनुः स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार बिहानको सूर्यप्रकाशले शरीरको जैविक घडी बडी क्लक सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्छ। बिहानको घाममा केही समय बस्दा भिटामिन ‘डी’ उत्पादन हुने, निद्राको गुणस्तर सुधार हुने तथा तनाव र डिप्रेसन कम गर्न सहयोग पुग्ने विभिन्न अनुसन्धानमा उल्लेख छ।
हल्का स्ट्रेचिङ वा योग अभ्यासः लामो समय निष्क्रिय अवस्थामा बसेका मांसपेशीलाई बिहान सक्रिय बनाउनु आवश्यक हुने विशेषज्ञहरू बताउँछन्। हल्का स्ट्रेचिङ वा योग अभ्यासले रक्तसञ्चार सुधार गर्ने, शरीर जकडिन नदिने र जोर्नी तथा मांसपेशी दुखाइ कम गर्ने फाइदा रहेको स्वास्थ्य अध्ययनहरूमा देखिएको छ।
मोबाइल नहेरी गहिरो सासप्रश्वासः बिहान उठ्नेबित्तिकै मोबाइल फोन प्रयोग गर्नु मानसिक तनावको कारण बन्न सक्ने मानसिक स्वास्थ्य विज्ञहरूको चेतावनी छ। केही समय गहिरो सासप्रश्वास गर्दा तनाव कम हुने, रक्तचाप नियन्त्रणमा सहयोग पुग्ने र मानसिक स्पष्टता बढ्ने उनीहरूको भनाइ छ।
सन्तुलित नास्ताको योजनाः पोषणविद्हरूका अनुसार नास्ता दिनको सबैभन्दा महत्वपूर्ण भोजन हो। सन्तुलित नास्ता गर्नाले रक्तचिनी सन्तुलनमा रहने, काम गर्ने क्षमता बढ्ने र दीर्घकालीन रूपमा मधुमेह तथा मुटुरोगको जोखिम कम हुने तथ्य विभिन्न पोषणसम्बन्धी अध्ययनमा उल्लेख गरिएको छ।
स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार बिहान उठ्नेबित्तिकै अपनाइने यी पाँच बानी कुनै अतिरिक्त खर्च वा औषधिबिना स्वास्थ्य सुधार गर्ने प्रभावकारी उपाय हुन्। व्यस्त जीवनशैलीका बीच पनि यी अभ्यासलाई दैनिक जीवनमा समावेश गर्न सके मानिस शारीरिक तथा मानसिक रूपमा स्वस्थ रहन सक्ने उनीहरूको सुझाव छ।
