काठमाडौँ । भान्सामा छिरेपछि एक्लोपन कहिल्यै महसुस नगर्ने तरकारी हो–आलु। दाल, तरकारी, मासु, चाउमिन, मःम, चिप्स वा चटपटे जहाँ पुगे पनि सबैसँग घुलमिल हुने आलु आज पनि नेपाली भान्साको केन्द्रमा छ। स्वाद मात्र होइन, स्वभावमै मिलनसार आलु हरेक थालमा एकताको सन्देश बोकेर आइपुग्छ।
आलु न त धनी–गरिब छुट्याउँछ, न त सहर–गाउँ। सस्तो मूल्यमा पाइने भए पनि यसको भूमिका महँगो छ। दाल नपुगेको दिन आलुले साथ दिन्छ, मासु कम परेको बेला आलु अघि सर्छ। मानौँ, ऊ भन्छ–“सबै मिलेर खाऔँ, कसैलाई अभाव नहोस्।” नेपाली भान्सामा आलु नहुने दिन बिरलै हुन्छ। बिहानको तरकारीदेखि बेलुकाको नास्तासम्म, बालबालिकाको मनपर्ने फ्रेन्च फ्राइजदेखि वृद्धको सुपसम्म, आलु सबै पुस्तासँग मिल्छ। यही कारण होला, आलुलाई ‘सबैको साथी’ भनेर चिनिन्छ।
कृषकका लागि आलु आम्दानीको आधार हो भने उपभोक्ताका लागि भरपर्दो साथी। मौसमले साथ नदिँदा पनि धेरै बालीभन्दा टिकाउ हुने आलुले किसानको आशा जोगाइदिन्छ। बजारमा मूल्य बढ्दा–घट्दा पनि यसको माग कहिल्यै घट्दैन। खानामा मात्रै होइन, स्वभावमा पनि आलु नेपाली समाजजस्तै देखिन्छ–सादा, सहनशील र मिलनसार।
एक्लै हुँदा सामान्य देखिए पनि अरूसँग मिसिँदा स्वाद बढाउने आलु आजको समाजलाई पनि एउटा सन्देश दिन्छ–सबैसँग मिलेर अघि बढ्दा नै जीवन स्वादिलो हुन्छ। यसरी हेर्दा, आलु केवल तरकारी होइन, भान्सामा पक्ने एउटा मौन कथा हो–एकता, सहकार्य र साझा स्वादको कथा। त्यसैले आज पनि हरेक थालमा आलु मुस्कुराउँदै भन्छ, “म सबैसँग मिल्न आएको हुँ।”
